Dotychczas, aby wyleczyć wady zastawek sercowych, konieczne było przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, poprzez otworzenie całej klatki pacjenta. Jednak niedawno, wynaleziono nowatorski sposób leczenia tych dolegliwości. Obecnie wady zastawkowe można zwalczyć przez otwór w pachwinie. Na czym polega ten sposób i kto podjął się pierwszego w Polsce leczenia tą metodą?
Czym są wady zastawkowe serca?
Jak wiadomo, serce człowieka posiada cztery zastawki. Pierwszą z nich jest zastawka dwudzielna, nazywana również mitralną, która usytuowana jest między lewym przedsionkiem, a lewą komorą. Druga to zastawka trójdzielna, znajdująca się pomiędzy prawym przedsionkiem, a prawą komorą. Obie te, pełnią funkcje zatrzymującą cofanie się krwi z komór do przedsionków, w czasie skurczu mięśnia sercowego. Dwie następne to zastawka tętnicy płucnej, która leży w obszarze drogi krwi z prawej komory do tętnicy płucnej oraz zastawka aortalna, znajdująca się w drodze przepływu krwi z lewej komory do głównej tętnicy człowieka- Aorty. Te dwie zastawki pełnią rolę przeciwdziałania cofania się krwi, która została wpompowana do naczyń, z powrotem do ludzkiego serca.
Prawidłowe funkcjonowanie tych zastawek jest niezwykle istotne dla sprawnej pracy serca. Wszystkie cztery pełnią funkcje pompy. Objawem wielu chorób lub w wyniku defektu ich układu, powstają wady wrodzone lub nabyte. Dzielimy je na dwa główne zespoły: niedomykalność zastawek oraz zwężenie zastawek, inaczej nazywane Stenozą.
Głównymi objawami wad zastawkowych są:
- Zmęczenie, senność, osłabienie
- Omdlenia, zawroty głowy
- Duszności, pojawiając się głównie podczas wysiłku fizycznego, często nasilające się w czasie leżenia
- Zaburzenia rytmu serca
- Znaczne skoki ciśnienia krwi/ zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie
- Słyszalne szmery w czasie osłuchiwania serca przez lekarza
Główne przyczyny występowania wad zastawek sercowych- mogą być wrodzone lub nabyte podczas przebiegu innych chorób:
- Choroby niedokrwiennej serca
- Kardiomiopatia
- Zapalenie mięśnia sercowego
- Niewydolność serca
- Zapalenie wsierdzia
- Choroby zwyrodnieniowe tkanki łącznej
- Kiła
Jak przebiega leczenie?
Do tej pory, leczenie wad zastawek serca przyjmowało formę leczenia farmakologicznego, przez spożywanie antybiotyku przez zabiegiem operacyjnym, podczas którego odbywało się krwawienie, podawaniu pacjentowi lekarstw antyarytmicznych (w przypadku zaburzeń rytmu serca) i leków, których zadaniem jest poprawa niewydolności krążenia.
Często stosuje się także operację chirurgiczną, której celem jest wymiana zastawki, w której zaobserwowano zmiany, na zastawkę sztuczną. W tym przypadku, pacjent musi przyjmować leki, które hamują wykrzepianie się krwi (antykoagulanty).
Leczenie operacyjne
Najczęściej wybieraną metodą leczenie wad zastawek serca jest leczenie operacyjne, w szczególności w przypadku defektów, podczas których u chorego występują objawy niewydolności krążenia. Wymiana zastawki jest także przeprowadzana, gdy powodem jej uszkodzenia była wcześniej przebyta infekcja bakteryjna.
Chirurgiczny zabieg operacyjny przebiega przez korekcję budowy ludzkiej zastawki, wszczepienie zastawki sztucznej, zastawki z tkanek zwierząt lub innej, pobranej od dawcy.
Nowa, innowacyjna metoda- leczenie przez otwór pachwinowy- na czym polega?
Leczenie wad zastawkowych serca, jeszcze do niedawna odbywało się tylko za pomocą metod kardiochirurgicznych i polegało na przecięciu mostka i otwarciu całej klatki piersiowej. Obecnie, dzięki wielu badaniom kardiologicznym, przeprowadzanym przez ostatnie 10 lat, wynaleziono nową, małoinwazyjną metodę- zabieg przezcewnikowy, całkowicie bezpieczny dla pacjentów i dający możliwość szybszego powrotu do domu z placówki szpitalnej, szybszy powrót do zdrowa i zwiększoną szansę na normalne życie.
Pierwszy w Polsce zabieg hybrydowy, przyjmujący formę leczenia wady zastawkowej, bez konieczności otwierania całej klatki piersiowej, został przeprowadzony w 2008 r. przez prof. Dariusza Dudka, kierownika II Kliniki Kardiologii oraz Interwencji Sercowo-Naczyniowych w Szpitalu Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz koordynatora kampanii „Stawka to życie. Zastawka to życie” wraz z całym zespołem medycznym.
„Implantacji zastawek metodą TAVI robimy w Polsce około 650 rocznie. Drugi rodzaj zabiegów dotyczy zastawki mitralnej i leczymy jej niedomykalność wynikającą z niewydolności serca. Ten zabieg, również przez otwór w pachwinie, wykonywany jest systemem przezskórnym. Powoli kierujemy się również do zastawki płucnej i do czwartej zastawki, czyli tej mieszczącej się w prawym sercu – zastawki trójdzielnej. Można powiedzieć, że dzięki tej zastawkowej rewolucji będziemy wykonywali zabiegi naprawcze na wszystkich zastawkach serca u coraz większej grupy pacjentów i to bez otwierania klatki piersiowej”- mówi prof. Dariusz Dudek.
Zabieg hybrydowy metodą „Valve in Ring”
Zabieg „Valve in Ring” jest przeprowadzany przez nieliczną grupę lekarzy w Polsce. Jako pierwszy, w województwie małopolskim, odbył się z inicjatywy prof. Dariusza Dudka. Operację tę wykonuje się w przypadku, gdy u chorego wykonywana była wcześniej korekta zastawki, za pomocą operacji chirurgicznej oraz wszczepienie pierścienia stabilizującego do zastawki mitralnej. Jeśli, wykonanie tego zabiegu nie przyniosło należytych efektów, przeprowadza się leczenie metodą TAVI, polegające na wszczepieniu nowej zastawki do wprowadzonego wcześniej pierścienia (stąd nazwa operacji: „Valve in Ring”).
„Valve in Ring to założenie zastawki TAVI do pierścienia po chirurgicznej korekcie zastawki mitralnej. Powiem tak: to jest superspecjalistyczny zabieg wśród specjalistycznych i superspecjalistycznych zabiegów! Dedykowany jest pacjentom, którzy mają założone zastawki biologiczne w klasycznym dostępie kardiochirurgicznym i u których trzeba wymienić zastawkę na nową z powodu uszkodzenia i zaburzenia funkcji dotychczasowej zastawki. Tu z pomocą przychodzą właśnie tego typu zabiegi hybrydowe” – tłumaczy prof. Dudek.
Sprawdź także: Kosmetologia – Dr Winczakiewicz